Το Shiatsu είναι μια Ιαπωνική τεχνική που βασίζεται στην Παραδοσιακή Ανατολική Ιατρική. Περίπου το 1950 το έφεραν στην Ευρώπη και στην Αμερική θεραπευτές όπως ο Namikoshi και ο Masunaga.
Το Σιάτσου (shiatsu) στα ιαπωνικά σημαίνει πίεση με τα δάκτυλα. Η μέθοδος αξιοποιεί μια ποικιλία από τεχνικές, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι μαλάξεις, όχι μόνον με τα δάκτυλα, αλλά επίσης με τις παλάμες, τους αγκώνες, τα γόνατα, τους πήχεις, τις κνήμες και τα πέλματα οι διατάσεις και η πίεση ειδικών σημείων (acupoints). Το σιάτσου είναι μία από τις γνωστότερες μεθόδους σωματικής αγωγής (body work) και έχει σκοπό να εξασφαλίσει τη μέγιστη ευεξία, επιδρώντας σε σώμα, νου και πνεύμα.
Σύμφωνα με την παραδοσιακή ανατολική ιατρική, τα ενεργειακά σημεία του σώματος σχηματίζουν ένα δίκτυο καναλιών (μεσημβρινών), όπου ρέει η ζωτική ενέργεια, γνωστή ως κι ή τσι (qi). Θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε το κι με το νερό και τους μεσημβρινούς με ποτάμια ή ωκεάνια ρεύματα μέσω των οποίων «υδρεύεται» όλο το σώμα, όπως γίνεται στη φύση. Μέσα από τα κανάλια αυτά συνδέονται όλοι οι ιστοί και τα όργανα, ενώ συντονίζονται οι ποικίλες λειτουργίες τους. Οι μεσημβρινοί κατατάσσονται σε δύο αντίθετα και συγχρόνως αλληλεξαρτώμενα ρεύματα, γνωστά ως γιν και γιανγκ. Η ενέργεια που ρέει στους γιν μεσημβρινούς έχει μία πιο ήπια, δροσερή και θρεπτική ποιότητα. Εκείνη που ρέει στους γιανγκ μεσημβρινούς έχει μία ποιότητα πιο δραστήρια και θερμή. Σύμφωνα με την ανατολική αντίληψη, η υγεία έγκειται στην εξισορρόπηση των δύο αυτών δυνάμεων που θεωρούνται ότι διέπουν τη ζωή σ’ όλο το σύμπαν.
Σε περιπτώσεις έντασης από ψυχικά, σωματικά ή περιβαλλοντολογικά αίτια, το γιν-γιανγκ χάνει την ισορροπία του και το κι των μεσημβρινών οδηγείται είτε σε κατάσταση υπερπληρότητας (γνωστής ως ζίτσου) είτε ανεπάρκειας (γνωστής ως κύο). Αυτήν ακριβώς τη δυσαρμονία βιώνουμε ως δυσφορία, πόνο ή αρρώστια. Το σιάτσου, όπως και οι άλλες θεραπευτικές μέθοδοι της Απω Ανατολής, επιδιώκει να εναρμονίσει το γιν-γιανγκ και μ’ αυτόν τον τρόπο να αποκαταστήσει τη φυσική ισορροπία και υγεία. Για να γίνει η θεραπεία του σιάτσου πρέπει να εντοπιστούν οι μεσημβρινοί και οι περιοχές του σώματος που βρίσκονται σε δυσαρμονία.
Για να φτάσει κανείς στη διάγνωση, πρέπει να σχηματίσει εικόνα της συνολικής ενέργειας του ασθενούς με την ανάλυση των συμπτωμάτων, σε συνδυασμό με τις πληροφορίες του ιατρικού ιστορικού του. Η ασθένεια είναι σαν ένα δένδρο: οι ρίζες συμβολίζουν το αίτιο, τα κλαδιά τα συμπτώματα. Εχοντας εντοπίσει τη ρίζα του προβλήματος ο θεραπευτής θα δουλέψει πάνω σ’ αυτήν. Μπορεί επίσης να επέμβει προτείνοντας αλλαγές στον τρόπο ζωής του ασθενούς. Με μια ποικιλία από τεχνικές, η συνεδρία του σιάτσου, τονώνει το κύο (δηλαδή τα άδεια σημεία), ενώ διασπείρει τα ζίτσου (δηλαδή τα υπερπλήρη). Μ’ αυτό τον τρόπο συμβάλλει στην ψυχική και τη σωματική υγεία.
Συνήθως, σε μια συνεδρία δουλεύεται όλο το σώμα. Αλλά, εάν χρειάζεται, ο θεραπευτής θα συγκεντρωθεί σε μια ορισμένη περιοχή, όπως η πλάτη, η μέση ή η κοιλιά. Το σιάτσου συνήθως γίνεται με το δέκτη ξαπλωμένο ή καθιστό σε άνετο βαμβακερό στρώμα (φουτόν). Φοράει άνετα και χαλαρά ρούχα κατά τη διάρκεια της συνεδρίας. Μπορεί να κάνει κανείς μια μόνο συνεδρία, ή σειρά απ’ αυτές. Κάθε συνεδρία διαρκεί περίπου μια με δύο ώρες.
Όλοι μπορούν να επωφεληθούν από το σιάτσου, σε όποια ηλικία ή φυσική κατάσταση και αν βρίσκονται. Το σιάτσου χρησιμοποιείται για την αύξηση της ζωτικότητας, όπως επίσης για την πρόληψη και θεραπεία προβλημάτων υγείας. Ανάμεσα στα προβλήματα που έχει βοηθήσει ιδιαιτέρως περιλαμβάνονται:
- Πόνοι και εντάσεις διαφόρων αιτιών – πονοκέφαλοι – πόνοι στη μέση – μυϊκή ένταση, πιάσιμο, κόπωση ή αδυναμία – κράμπες – δυσκαμψία και πόνοι στις αρθρώσεις – ρευματικοί πόνοι – τραυματισμοί από άθληση
- Αδύναμη κυκλοφορία – κρύα άκρα – διογκωμένες φλέβες – πρήξιμο και οίδημα των άκρων
- Διαταραχές του πεπτικού συστήματος – δυσκολία στη χώνεψη – καούρες – ανορεξία – δυσκοιλιότητα ή διάρροια – κολίτιδα – φούσκωμα
- Κόπωση
- Αϋπνίες
- Γυναικολογικά προβλήματα.
Το σιάτσου δρα σε ψυχοσωματικό επίπεδο. Βοηθάει την εναρμόνιση των συναισθημάτων, βελτιώνει τη συγκέντρωση και τον ύπνο, ενώ απαλύνει το άγχος και της συναισθηματική φόρτιση. Προσφέρει βαθιά χαλάρωση και ανακούφιση από τις εντάσεις.
Το σιάτσου χρησιμοποιείται ακόμα ως βοήθημα για την ανάρρωση μετά από ασθένεια ή σαν συμπλήρωμα άλλων πιο συμβατικών μεθόδων θεραπείας. Μπορεί δηλαδή να χρησιμοποιηθεί και σε περιπτώσεις, όπου κάποιος ασθενεί σοβαρά, ή είναι κατάκοιτος, ακόμα κι αν βρίσκεται σε νοσοκομείο. Οπως πάντα, αλλά ακόμα περισσότερο σ’ αυτές τις περιπτώσεις, πρέπει ο ασκών το σιάτσου να διαθέτει την κατάλληλη εκπαίδευση και εμπειρία.
Πόνοι και άλλες δυσκολίες του γυναικείου κύκλου (όπως το προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο και οι πόνοι των μαστών) μειώνονται, ενώ υποστηρίζεται η σωστή και ομαλή λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος, τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το σιάτσου προσφέρει ανακούφιση από διάφορα κοινά προβλήματα, όπως οι πόνοι στη μέση και στα πόδια, η δυσπεψία, οι ψυχολογικές μεταπτώσεις και η αϋπνία. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για να επιταχύνει και να βοηθήσει τον τοκετό.
Άνθρωποι που έχουν μεγάλες απαιτήσεις από το σώμα τους (όπως οι αθλητές) επωφελούνται από τις ειδικές πιέσεις και διατάσεις που εφαρμόζει το σιάτσου. Η φυσική κατάσταση μεγιστοποιείται, ενώ βελτιώνεται η στάση του σώματος.
